OKUMUŞ CAHİLLER

Okuyan, öğrenen insan iyidir ama bunların bazı modelleri var ki ben hiç hazzetmem, muhatap olmamaya çalışırım. Bunlar o kadar okumasına karşı sıkıcı ve boş beleş bulduğum tiplerdir.

Okumaları, benim bilgisayarıma çeşitli yerlerden buldukça depoladığım elektronik kitap yüklemeye benzer. Adeta bilgi okyanusunun ortasında sandalla sadece güneşlenen, denizdeki balığı, kıyıdaki insanı yok sayan tipler gibidir bunlar. Kim bilir, belki de beyinleri sadece bir harddisk olarak çalışmakta, bilgiyi işleyecek işlemciye ve ram belleğe sahip değillerdir.

Okuduklarının, öğrendiklerinin şimdiki zaman ve gelecek projeksiyonlarını yapamayan, siyasi, edebi, tarihi ve bilimsel açıdan üzerine bir şeyler katarak aktaramayan kişinin okumasından bana ne? Dahası bu tiplerin elitist tavırları da ayrı gıcık eder beni.

Bu tavır, bazı akademisyenlerimizde "akademik snopluk" olarak kendini gösterirken, bazılarında "entel münevverlik", bazılarında "Osmanlı beyzadeliği" kiminde de "fularlı elit" olarak kendini gösteren ama etrafını aydınlatmaya çalışan, projeksiyon yapan "aydın kişi" olamayanlardan hiç hazzetmem.

Ben, okuyan, öğrenen kişilerin cahil olduğuna inanmam ama "okumuş cahil" diye de bir tabirimiz var ki ne bildiği önemli olmadan işte onlar bunlar oluyor.

Biraz örneklendireyim konuyu.
Ortalık tarihçi kaynıyor, çünkü tarih geçmişe ait bilgilerin derlenip aktarılmasına, pek azının yaptığı şekilde de araştırmaya dayanır. Ama içlerinden bazıları var ki büyük tarihçidir, diğerleri ıvır zıvır hikâyecidir.

Mesela Arnold Toynbee...
Bu adam dünyanın en önemli tarihçilerinden biridir ama diğer tarihçilerden daha çok tarih bildiğinden büyük tarihçi değildir. Adamın özelliği; öğrendiği, araştırdığı tarih bilgisiyle, yaşadığı zaman ve gelecek projeksiyonları yapabilmesidir. Bu şekilde, kendi toplumunun sadece tarihçisi değil, "gelecekcisi" de olabilmiştir.

Kimseden Toynbee olmasını beklemiyorum ama okuyorsanız, etliye sütlüye de dokunarak yazmanız, anlatmanız da gerekir. Güncele, geleceğe ait projeksiyonlarınız, yorumlarınız, söyleyecek sözleriniz de olmalı. Kokmaz, hımsımaz, statik ve hantal tipler olacaksanız ne diye okursunuz ve de her fırsatta matah bir şeymiş gibi sadece okuduğunuzu belirtip takdir beklersiniz?